Bertsolaritza interes kultural immaterialeko ondare izendatu da EAEn ere

2024/06/11
Jatorrizkoa duen lurralde guztian babestu beharreko kultura ondare immateriala dela aitortzen zaio bertsolaritzari, aurretik Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian ere lortua baitu izendapena.

2018an Nafarroan, 2022an Ipar Euskal Herrian eta orain, 2024an, EAEn izendatu da bertsolaritza Kultura Ondare Immaterial. Eusko Jaurlaritzak gaurko Gobernu Kontseiluan "Euskadiko interes kultural immaterialeko ondare" izendatu du, eta aurki egingo da izendapen ofiziala. Aitortza hau komunitate oso baten lanari esker lortu da, eta horren errekonozimendua da izendapena.

Beñat Gaztelumendi Bertsozale Elkarteko Ikerkuntza arduradunak prozesuaren berri eman du:  

Izendapenarekin, kultura ondare immaterialak dituen ezaugarriak aitortzen zaizkio bertsolaritzari, balio handiko ondare egiten dutenak: belaunaldiz belaunaldi helarazia, komunitateei identitate sentimendua ematen diena, eta kultura aniztasunarekiko eta giza sorkuntzarekiko errespetua areagotzeko laguntza ematen duena. Halaber, berau babesteko neurriak ere aitortzen zaizkio; besteak beste, komunikazio eta publizitate kanpainak, prestakuntza programak edota beste administrazio batzuekiko hitzarmenak. Euskal Autonomia Erkidegoa gainditzen duen jarduera izanik, kooperazio akordioak ere aipatzen dira Nafarroako Gobernuarekin eta Iparraldeko Euskal Hirigune Elkargoarekin.

Unescok Kultura Ondare Immateriala babesteko 2003ko Konbentzioa onartuta, bultzada eman zion ondare immaterialaren aitorpen juridikoari. Nazioarteko erakundeak kultura-ondare immaterialaren inbentarioa egiteko eta jendearen esku jartzeko prozesua gomendatzen du; inbentarioa inbentariatutako kultura ondare immateriala babesteko plan zehatzak formulatzeko oinarri izan daiteke. Konbentzio horretan oinarrituta, administrazio bakoitzak bere legeria garatu du, eta horren baitan egin du eskaera Bertsozale Elkarteak eta eskuratu du izendapena bertsolaritzak lurralde administrazio ezberdinetan: Nafarroako eta Ipar Euskal Herriko lurraldeei zegokien izendapena lortuta, orain eskuratu du bertsolaritzak kultura ondare immaterial izendapena EAEn, 2020an Bertsozale Elkarteak egin zuen eskaerari erantzunez.

Ainhoa Urien Bertsozale Elkarteko lehendakaritza taldeko kideak izendapenaren balorazioa egin du:  

Aitortza izanagatik, lanean jarraituko dugu Bertsozale Elkartean. Elkarteak bere egitekoan barneratuta du bertsolaritza zaintzeko betebeharra, hezkuntzan, plazan edota ikerkuntzan egiten duen lanaren bidez, eta kulturgintzan, euskalgintzan edota nazioarteko erakundeekin dituen elkarlanen bidez. Eta noski, bertsolaritzaren ekosistema osatzen duten bertsolari, gai-jartzaile, epaile, antolatzaile, bertso-eskola, elkarteko bazkide eta zaleei esker.

Beñat Gaztelumendik izendapenak ekarriko dituen ondorioez hausnartu du: